Đội tuyển bóng đá quốc gia Ý, hay còn được biết đến với biệt danh “Gli Azzurri” (Đoàn quân Thiên thanh), là một trong những đội tuyển quốc gia thành công nhất trong lịch sử bóng đá. Với 4 lần vô địch World Cup, 2 lần vô địch Euro và nhiều danh hiệu khác, Azzurri đã khẳng định vị thế của mình trên bản đồ bóng đá thế giới. Bài viết này sẽ đưa bạn vào hành trình khám phá lịch sử hào hùng, những chiến thắng vang dội, những thất bại cay đắng và những ngôi sao đã làm nên tên tuổi của đội tuyển Ý.
Lịch sử hình thành và phát triển của Đội tuyển bóng đá quốc gia Ý
Khởi đầu và hai danh hiệu World Cup đầu tiên (1934, 1938)
Trận đấu đầu tiên của đội tuyển Ý diễn ra vào năm 1899 tại Turin, khi họ để thua Thụy Sĩ 0-2. Tuy nhiên, trận đấu chính thức đầu tiên của Azzurri được ghi nhận là chiến thắng 6-2 trước Pháp vào năm 1910 tại Milan. Chiến thắng này đánh dấu sự khởi đầu của một hành trình đầy vinh quang.
Thành công đầu tiên của Ý đến vào năm 1928, khi họ giành huy chương đồng tại Thế vận hội Mùa hè ở Amsterdam. Tiếp đó, Ý liên tiếp vô địch Cúp Quốc tế Trung Âu vào các năm 1927-1930 và 1933-1935, khẳng định sức mạnh của mình ở khu vực Trung Âu. Năm 1936, họ giành huy chương vàng tại Thế vận hội Mùa hè ở Berlin.
Dưới sự dẫn dắt của huấn luyện viên Vittorio Pozzo và tài năng của Giuseppe Meazza, một trong những cầu thủ xuất sắc nhất lịch sử bóng đá Ý, Azzurri đã bước lên đỉnh cao vinh quang với hai chức vô địch World Cup liên tiếp vào các năm 1934 và 1938. Năm 1934, Ý đăng cai World Cup và đánh bại Tiệp Khắc 2-1 trong trận chung kết để giành chức vô địch đầu tiên. Năm 1938, họ tiếp tục bảo vệ thành công ngôi vương với chiến thắng 4-2 trước Hungary. Theo lời kể của Pietro Rava, một cầu thủ trong đội hình năm 1938, Thủ tướng Ý Benito Mussolini đã gửi điện chúc đội may mắn chứ không phải là mệnh lệnh “Vincere o morire!” (Thắng hoặc chết!) như nhiều lời đồn đại.
Hậu Thế chiến II (1946-1966)
Năm 1949, thảm họa Superga đã cướp đi sinh mạng của gần như toàn bộ đội hình Torino, bao gồm nhiều trụ cột của đội tuyển Ý. Điều này khiến Azzurri suy yếu nghiêm trọng và không thể tiến xa tại World Cup 1950. Giai đoạn này cũng chứng kiến những kết quả không như ý của Ý tại World Cup 1954, 1962 và việc không thể vượt qua vòng loại World Cup 1958. Đỉnh điểm của sự thất vọng là thất bại trước CHDCND Triều Tiên tại World Cup 1966, khiến đội tuyển bị chỉ trích nặng nề khi trở về nước.
Vô địch Euro và Á quân World Cup (1968-1974)
Năm 1968, Ý lần đầu tiên tham dự Euro và đã lên ngôi vô địch sau khi đánh bại Nam Tư trong trận chung kết. Trận đấu này đặc biệt khi là trận chung kết duy nhất trong lịch sử Euro hoặc World Cup phải đá lại do hòa 1-1 sau hiệp phụ. Ý thắng 2-0 trong trận đá lại và giành danh hiệu lớn đầu tiên sau 30 năm.
Tại World Cup 1970, với sự tỏa sáng của các ngôi sao như Giacinto Facchetti, Gianni Rivera, Gigi Riva và Roberto Boninsegna, Ý đã vào đến trận chung kết. Trận bán kết với Tây Đức, được mệnh danh là “Trận đấu của thế kỷ”, là một trong những trận đấu kinh điển nhất lịch sử World Cup, khi Ý thắng 4-3 sau hiệp phụ. Tuy nhiên, họ đã thất bại 1-4 trước Brasil trong trận chung kết. Chuỗi thành công của Ý kết thúc tại World Cup 1974, khi họ bị loại ngay từ vòng bảng.
Thế hệ vàng tại World Cup (1978-1986)
World Cup 1978 chứng kiến sự xuất hiện của một thế hệ cầu thủ mới, trong đó nổi bật nhất là Paolo Rossi. Dù chỉ giành hạng tư, nhưng Ý là đội duy nhất đánh bại nhà vô địch Argentina tại giải đấu này. Tại Euro 1980, Ý tự động vào vòng chung kết với tư cách chủ nhà nhưng chỉ giành hạng tư chung cuộc.
World Cup 1982 là đỉnh cao của thế hệ vàng này. Bất chấp những bê bối dàn xếp tỷ số ở Serie A trước giải đấu, Ý đã thi đấu xuất sắc và giành chức vô địch sau khi vượt qua những đối thủ mạnh như Argentina, Brasil, Ba Lan và Tây Đức. Paolo Rossi giành Chiếc giày vàng và Quả bóng vàng, trong khi thủ môn Dino Zoff trở thành cầu thủ lớn tuổi nhất vô địch World Cup.
Tuy nhiên, Ý không thể bảo vệ thành công ngôi vương tại World Cup 1986, khi họ bị Pháp loại ở vòng 16 đội.
Á quân World Cup (1986-1994)
Dưới sự dẫn dắt của huấn luyện viên Azeglio Vicini, Ý đã trẻ hóa đội hình với những cái tên như Ciro Ferrara và Gianluca Vialli. Họ vào đến bán kết Euro 1988 nhưng để thua Liên Xô.
Tại World Cup 1990, Ý một lần nữa đăng cai tổ chức giải đấu. Với sự tỏa sáng của Salvatore Schillaci và Roberto Baggio, Ý vào đến bán kết nhưng để thua Argentina trên chấm luân lưu. Schillaci giành Chiếc giày vàng với 6 bàn thắng. Tại World Cup 1994, Ý tiếp tục vào đến trận chung kết sau khi vượt qua nhiều khó khăn. Tuy nhiên, họ một lần nữa phải nhận thất bại trên chấm luân lưu, lần này trước Brasil.
Á quân Euro (1996-2000)
Giai đoạn này chứng kiến những kết quả trái ngược của Ý tại các giải đấu lớn. Họ bị loại ngay từ vòng bảng Euro 1996, vào đến tứ kết World Cup 1998 và á quân Euro 2000. Roberto Baggio trở thành cầu thủ Ý duy nhất ghi bàn ở 3 kỳ World Cup khác nhau.
Kỷ nguyên Trapattoni (2000-2004)
Dưới sự dẫn dắt của Giovanni Trapattoni, Ý đã vượt qua vòng loại World Cup 2002 một cách ấn tượng. Tuy nhiên, tại vòng chung kết, họ bị loại ở vòng 16 đội bởi Hàn Quốc trong một trận đấu đầy tranh cãi. Tại Euro 2004, Ý tiếp tục bị loại ngay từ vòng bảng.
Chức vô địch World Cup lần thứ tư (2006)
Marcello Lippi trở lại dẫn dắt Ý và đưa đội đến chức vô địch World Cup 2006 tại Đức. Ý vượt qua vòng bảng, đánh bại Úc, Ukraina, Đức và cuối cùng là Pháp trong trận chung kết trên chấm luân lưu. Gianluigi Buffon giành giải thưởng Lev Yashin dành cho thủ môn xuất sắc nhất giải đấu.
Suy tàn sau World Cup (2006-2010)
Sau chức vô địch World Cup 2006, Ý trải qua giai đoạn sa sút. Họ vào đến tứ kết Euro 2008, bị loại ở vòng bảng Confederations Cup 2009 và vòng bảng World Cup 2010.
Á quân Euro và những năm tháng khó khăn (2010-2014)
Cesare Prandelli trở thành huấn luyện viên mới của Ý và đưa đội vào đến trận chung kết Euro 2012, nhưng để thua Tây Ban Nha 0-4. Tại Confederations Cup 2013, Ý giành hạng ba. Tuy nhiên, tại World Cup 2014, họ tiếp tục bị loại ngay từ vòng bảng.
Euro 2016 và vòng loại World Cup 2018
Antonio Conte dẫn dắt Ý vào đến tứ kết Euro 2016, nơi họ để thua Đức trên chấm luân lưu. Tuy nhiên, dưới thời Gian Piero Ventura, Ý đã không thể vượt qua vòng loại World Cup 2018, lần đầu tiên kể từ năm 1958.
Kỷ nguyên Mancini (2018-2023)
Roberto Mancini được bổ nhiệm làm huấn luyện viên mới của Ý vào năm 2018. Ông đã giúp Azzurri hồi sinh mạnh mẽ, vô địch Euro 2020 và giành hạng ba tại Nations League 2020-2021. Tuy nhiên, Ý lại không thể vượt qua vòng loại World Cup 2022.
Kình địch
Ý có nhiều kình địch truyền kiếp trong bóng đá, đáng chú ý nhất là Đức, Pháp, Brasil, Tây Ban Nha và Croatia. Các trận đấu giữa Ý và Croatia được gọi là “Derby Adriatic”.
Hình ảnh đội tuyển
Trang phục và huy hiệu
Màu áo truyền thống của Ý là màu xanh lam (azzurro), lấy cảm hứng từ màu sắc của Vương tộc Savoia. Huy hiệu của đội tuyển gồm quốc kỳ Ý (Tricolore) và 4 ngôi sao vàng tượng trưng cho 4 chức vô địch World Cup.
Lịch thi đấu và thành tích quốc tế
Lịch thi đấu (2024-2025)
(Xem chi tiết lịch thi đấu trong bài viết gốc)
Thành tích quốc tế
- World Cup: 4 lần vô địch (1934, 1938, 1982, 2006), 2 lần á quân (1970, 1994), 1 lần hạng ba (1990), 1 lần hạng tư (1978)
- Euro: 2 lần vô địch (1968, 2020), 2 lần á quân (2000, 2012), 2 lần hạng tư (1980, 1988)
- Confederations Cup: 1 lần hạng ba (2013)
- Nations League: 1 lần hạng ba (2020-21)
- Thế vận hội Olympic: 1 lần huy chương vàng (1936), 1 lần huy chương đồng (1928)
Đội hình
Đội hình hiện tại
(Xem chi tiết đội hình trong bài viết gốc)
Kỷ lục cá nhân
Ra sân nhiều nhất
Gianluigi Buffon hiện đang giữ kỷ lục ra sân nhiều nhất cho đội tuyển Ý với 176 trận.
Ghi nhiều bàn thắng nhất
Gigi Riva là cầu thủ ghi nhiều bàn thắng nhất cho đội tuyển Ý với 35 bàn.
Huấn luyện viên
Enzo Bearzot là huấn luyện viên dẫn dắt đội tuyển Ý nhiều trận nhất với 104 trận.
Kết luận
Đội tuyển bóng đá quốc gia Ý đã trải qua một hành trình dài và đầy thăng trầm, từ những chiến thắng lịch sử đến những thất bại đáng tiếc. Với tinh thần chiến đấu mãnh liệt và truyền thống hào hùng, Azzurri luôn là một trong những đội tuyển được yêu mến và kính trọng nhất trên thế giới. Hãy cùng SPORTSGOOD tiếp tục theo dõi và ủng hộ đội tuyển Ý trong hành trình chinh phục những đỉnh cao mới. Đừng quên chia sẻ bài viết này và để lại bình luận bên dưới để chúng ta cùng thảo luận về Azzurri nhé! Bạn cũng có thể tìm hiểu thêm thông tin về đội tuyển Ý trên các mạng xã hội lớn như Facebook, Twitter và Instagram. Khám phá thêm nhiều bài viết thú vị khác về bóng đá thế giới và Việt Nam trên website SPORTSGOOD.