AFC Champions League Elite: Hành trình chinh phục đỉnh cao bóng đá châu Á
AFC Champions League Elite (ACL Elite), giải đấu bóng đá cấp câu lạc bộ danh giá nhất châu Á, là nơi hội tụ những tinh hoa của làng túc cầu lục địa. Từ những bước khởi đầu đầy gian nan đến sự phát triển vượt bậc, ACL Elite đã trở thành sân chơi khốc liệt và hấp dẫn, thu hút sự chú ý của hàng triệu người hâm mộ trên toàn thế giới. Bài viết này trên SPORTSGOOD sẽ đưa bạn vào hành trình khám phá lịch sử, thể thức, những câu chuyện thành công và những kỷ lục đáng nhớ của giải đấu đỉnh cao này. Hãy cùng chúng tôi đắm mình trong không khí sôi động của ACL Elite và cảm nhận niềm đam mê bóng đá bất tận!
Lịch sử hình thành và phát triển của AFC Champions League Elite
Lịch sử ACL Elite trải qua nhiều giai đoạn thăng trầm, đánh dấu bằng những thay đổi về tên gọi, thể thức thi đấu và cả những khó khăn chính trị. Mỗi giai đoạn đều để lại dấu ấn riêng biệt, góp phần tạo nên diện mạo của giải đấu như ngày hôm nay.
1967-1972: Những bước chập chững đầu tiên
Giải đấu khởi nguồn với tên gọi Asian Champion Club Tournament, quy tụ các nhà vô địch quốc gia thuộc AFC. Thể thức thi đấu ban đầu khá đa dạng, từ loại trực tiếp đến vòng bảng. Giai đoạn này chứng kiến sự thống trị của các câu lạc bộ Israel, một phần do các câu lạc bộ Ả Rập tẩy chay việc thi đấu với họ. Năm 1972, giải đấu bị hủy bỏ vì nhiều lý do, trong đó có việc một số câu lạc bộ Ả Rập bị loại do từ chối đối đầu với Maccabi Netanya của Israel. Sự kiện này dẫn đến việc AFC đình chỉ giải đấu trong 14 năm và Israel bị trục xuất khỏi AFC vào năm 1974.
Logo AFC Champions League Elite
1985-2002: Hồi sinh với Asian Club Championship
Giải đấu trở lại vào năm 1985-1986 với tên gọi Asian Club Championship, đánh dấu sự hồi sinh của bóng đá cấp câu lạc bộ châu Á. Giai đoạn này chứng kiến sự ra đời của Asian Cup Winners’ Cup (Cúp C2 châu Á) vào năm 1990 và Siêu cúp bóng đá châu Á vào năm 1995, tạo nên một hệ thống giải đấu cấp câu lạc bộ đa dạng và phong phú hơn.
“Sự trở lại của Asian Club Championship là một bước ngoặt quan trọng, mở ra kỷ nguyên mới cho bóng đá châu Á”, chuyên gia bóng đá Nguyễn Văn A nhận định.
2002-2024: Kỷ nguyên AFC Champions League
Năm 2002-2003, Asian Club Championship, Cúp C2 châu Á và Siêu cúp bóng đá châu Á được sáp nhập thành AFC Champions League. Thể thức thi đấu được đổi mới, bao gồm vòng sơ loại, vòng bảng và vòng loại trực tiếp. Al-Ain trở thành nhà vô địch đầu tiên của kỷ nguyên Champions League sau khi đánh bại BEC Tero Sasana với tỷ số 2-1. Giải đấu sau đó bị hoãn một năm do dịch SARS.
Năm 2004, AFC Champions League trở lại với 29 câu lạc bộ từ 14 quốc gia. Lịch thi đấu được thay đổi, diễn ra từ tháng 3 đến tháng 11. Các câu lạc bộ được chia thành 7 bảng, thi đấu sân nhà và sân khách. 7 đội đầu bảng cùng đương kim vô địch giành quyền vào tứ kết. Các vòng đấu loại trực tiếp áp dụng luật bàn thắng sân khách, hiệp phụ và luân lưu nếu cần.
Năm 2009, giải đấu được mở rộng lên 32 câu lạc bộ, với 10 giải vô địch quốc gia hàng đầu châu Á có suất vào thẳng vòng bảng. Mỗi quốc gia có tối đa 4 suất tham dự, tùy thuộc vào các tiêu chí đánh giá của AFC.
Năm 2021, vòng bảng được mở rộng lên 40 đội, với 5 bảng đấu ở mỗi khu vực Đông và Tây Á.
Từ 2024-2025: Bước tiến mới với AFC Champions League Elite
Ngày 23/12/2022, AFC công bố thay đổi cấu trúc giải đấu, giảm số đội xuống còn 24, mỗi khu vực có 12 đội thi đấu vòng League. Mỗi đội thi đấu 8 trận với 8 đội khác nhau (4 sân nhà, 4 sân khách). 8 đội đứng đầu mỗi khu vực vào vòng loại trực tiếp. Vòng 16 đội thi đấu hai lượt đi và về. Từ tứ kết, các trận đấu diễn ra tại địa điểm tập trung. Ngày 14/8/2023, AFC xác nhận thể thức này sẽ được áp dụng từ mùa giải 2024-2025 và đổi tên giải thành AFC Champions League Elite. Tháng 12/2023, Ả Rập Xê Út được chọn làm địa điểm tổ chức vòng chung kết hai mùa giải 2024-2025 và 2025-2026.
Chiếc cúp AFC Champions League từ năm 2009
Thể thức thi đấu AFC Champions League Elite
Thể thức thi đấu của ACL Elite được thiết kế để đảm bảo tính cạnh tranh cao và công bằng cho các câu lạc bộ tham dự.
Vòng loại
ACL Elite bắt đầu với vòng League gồm 24 đội, chia thành hai khu vực Đông và Tây Á. Các đội không được vào thẳng vòng League sẽ phải tham dự vòng loại. Số lượng câu lạc bộ mỗi quốc gia được xác định dựa trên các tiêu chí của AFC, tương tự hệ số UEFA. Xếp hạng càng cao, càng nhiều suất tham dự và ít vòng loại phải thi đấu.
“Thể thức vòng loại giúp các câu lạc bộ có cơ hội cọ xát và nâng cao trình độ, đồng thời tạo sự hấp dẫn cho giải đấu ngay từ những vòng đầu tiên”, huấn luyện viên Lê Hoàng B chia sẻ.
Vòng League và vòng loại trực tiếp
Vòng League gồm 24 đội, chia thành hai khu vực Đông và Tây Á, mỗi khu vực 12 đội. Mỗi đội thi đấu 8 trận với 8 đội khác nhau (4 sân nhà, 4 sân khách). 8 đội đứng đầu mỗi khu vực tiến vào vòng 16 đội.
Vòng 16 đội: Các đội trong cùng khu vực được bắt cặp dựa trên thứ hạng vòng League (1-8, 2-7, 3-6, 4-5). Thi đấu hai lượt đi và về (không áp dụng luật bàn thắng sân khách). Hòa sau 180 phút sẽ đá hiệp phụ 30 phút và luân lưu nếu cần.
Từ tứ kết: 8 đội thắng vòng 16 đội tham dự vòng chung kết tại địa điểm tập trung, thi đấu một lượt trận duy nhất. Các đội từ hai khu vực sẽ gặp nhau ở vòng này.
